فولاد و تجهیزات کارخانه های فولادسازی

شرکت هونام با داشتن کادری مجرب و متخصص در امور روابط بازرگانی چین و مسلط به زبان چینی جهت عقد قرارداد.

صنایع فولاد و آهن

به موازات پیشرفت صنعت فولاد، ماشین آلات و تجهیزات بکار رفته در این صنعت نیز دچار تکامل و رشد گردید. گیربکس‌ها از جمله تجهیزات مهمی هستند که در صنعت فولاد بکار گرفته می‌شوند.

صنایع فولاد یکی از صنایع مهم و پایه محسوب شده و پس از نفت و گاز پرحجم ترین کالای تولیدی کشور به شمار می‌رود. بسیاری از صنایع پایه از قبیل ماشین‌آلات، کشتی سازی، خودروسازی، معدن، حمل و نقل و ساختمان‌سازی به این صنعت وابسته هستند.

به موازات پیشرفت صنعت فولاد، ماشین آلات و تجهیزات بکار رفته در این صنعت نیز دچار تکامل و رشد گردید. کوره ذوب آهن، ماشین‌آلات و تجهیزات ریخته‌گری، فورج و نورد از جمله این موارد است. همچنین گیربکس‌ها از جمله تجهیزات مهمی هستند که در صنعت فولاد بکار گرفته می‌شوند.

به آلیاژهای آهن که دارای حدود 2 هزارم درصد تا 2 درصد کربن باشند فولاد گفته می‌شود. خواص فولاد نسبت به درصد کربن به کار رفته در آن متفاوت است. البته فولاد می‌تواند علاوه بر کربن و آهن دارای عناصر آلیاژی دیگری هم باشد، اما همان‌طور که گفته شد این دو عنصر (آهن و کربن) به صورت ثابت در تمامی انواع فولاد وجود دارند.

پیشینه و تاریخچه تولید فولاد  از گذشته تا به حال
استفاده از آهن به هزاره سوم قبل از میلاد باز می‌گردد؛ در آن هنگام بشر با کشف آهن اقدام به ساخت انواع سرنیزه و چاقو کرد. اما تولید محصولات فولادی به شکل نوین و روش امروزی به قرن 19 و همزمان با انقلاب صنعتی و توسعه تکنولوژی باز می‌گردد. دوران مدرن صنعت تولید فولاد از اوایل دهه 1850 میلادی شروع شد. تولید گسترده فولاد نیز از سال 1857 میلادی آغاز گردید.

مقایسه ایران با دیگر کشورهای جهان در زمینه صنعت فولاد
سالهاست که کشور چین به عنوان بزگترین کشور تولید کننده فولاد در جهان شناخته می‌شود. ایران نیز با تولید سالانه 16 میلیون تن فولاد رتبه پانزدهم را تصاحب کرده و تقریبا در این جایگاه تثبیت شده است. از نظر ذخایر قطعی سنگ آهن هم، کشورمان ایران با در اختیار داشتن 1.3 درصد ذخایر شناخته شده جهان در جایگاه دهم قرار دارد.

ذخایر قطعی (موجود) سنگ آهن جهان حدود 190 میلیارد تن برآورد شده است و 2.5 میلیارد تن از این مقدار متعلق به ایران است. ایران در هر سال 38 میلیون تن سنگ آهن تولید می‌کند که 22 میلیون تن آن هر ساله صادر شده و 16 میلیون تن دیگر نیز به مصرف داخلی می‌رسد. چین بزرگترین مصرف کننده و وارد کننده سنگ آهن در جهان است و سالانه 820 میلیون تن آهن در این کشور مصرف می‌شود. بنابراین چین به تنهایی حدود نیمی از فولاد جهان را مصرف می‌کند.

پراکندگی ذخایر قطعی سنگ آهن در کشور یکسان نیست و استان کرمان، خراسان رضوی و یزد به ترتیب در جایگاه اول تا سوم قرار دارند. عمده فولاد خام ایران توسط شرکت های تحت نظارت ایمیدرو تولید می‌شود که شامل شرکت‌های ذیل است:

·         شرکت ذوب آهن اصفهان

·         شرکت فولاد مبارکه اصفهان

·         شرکت فولاد خوزستان

·         شرکت ملی فولاد ایران

کارخانه‌های تولیدکننده فولاد ایران و جهان

امروزه تولید و مصرف فولاد، یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورها محسوب می‌شود. تا جایی که میزان رشد مصرف فولاد در کشورها می‌تواند معیاری قابل اطمینان جهت تعیین میزان رشد اقتصادی آن‌ها باشد. صنعت فولاد یک منطقه می‌تواند به صورت مستقیم بر فرآیند توسعه، فرهنگ، سطح دانش، اشتغال‌زایی، پژوهش، آموزش و تجارت آن منطقه تاثیر زیادی داشته باشد. می‌توان گفت که زندگی روزمره بشر با فولاد آمیخته شده است. فولاد پس از نفت خام دومین ماده پرارزش جهان به شمار می‌رود. تولید فولاد در سه مرحله اصلی به میزان فعلی ارتقا یافته است. اولین مرحله مربوط به سال‌های پس از جنگ جهانی دوم است که بسیاری از کشورها شروع به بازسازی ویرانه‌های حاصل از جنگ کردند. رشد تولید فولاد در آن سال‌ها پیامد طبیعی رشد اقتصادی بسیاری از کشورها بود. در مرحله دوم، ثباتی که در اقتصاد جهانی شکل گرفته بود باعث ثبات در تولید و تقاضای فولاد شد. مرحله سوم ارتقای تولید فولاد در سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ شکل گرفت.

در این سال‌ها رونق اقتصادی در کنار نیاز جوامع به بازسازی ساختمان‌ها و تجهیزات قدیمی منجر به رشد فزاینده در تولید فولاد شد. در بازار جهانی، رقابت کارخانه‌های تولیدکننده فولاد بر سر میزان تولید و صادرات فولاد است. همین امر سبب می‌شود تا صنایع دیگری مانند حمل و نقل، ساختمان، ماشین‌آلات، معدن و بسیاری از صنایع دیگر در این رقابت درگیر شوند. در این مقاله به معرفی و بررسی کارخانه‌های داخلی و خارجی تولیدکننده فولاد می‌پردازیم. تعداد معادن سنگ آهن در کشورهای مختلف از عوامل تاثیرگذار در رقابت جهانی تولید فولاد به شمار می‌رود. اما علاوه بر این عوامل دیگری مانند تکنولوژی، کیفیت تولید و قیمت نهایی نیز از اهمیت بالایی برخوردار هستند. اگر می‌خواهید با بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولیدکننده فولاد در ایران و جهان آشنا شوید، با این مقاله از آهن آنلاین همراه شوید.

کارخانه‌های تولیدکننده شمش فولادی در ایران

شمش فولادی که محصول میانی نورد فولاد است، یکی از محصولات مهم و پرکاربردی است که ماده خام اولیه برای ساخت بسیاری از محصولات فلزی محسوب می‌شود. شمش فولادی به سه شکل زیر تولید می‌شود:

o        بیلت: دارای سطح مقطع دایره‌ای یا مربعی بوده و تحت عنوان شمشال شناخته می‌شود. عرض این محصول کمتر از ۱۵ سانتی‌متر و سطح مقطع آن کم‌تر از ۲۳۰ سانتی‌مربع است. جهت تولید میلگرد و سیم، بیشتر از بیلت استفاده می‌شود. بنابراین قیمت روز میلگرد کارخانه به طور مستقیم به قیمت بیلت وابسته است.

o        بلوم: بلوم یا شمشه شکل دیگر تولید شمش فولادی است که مانند بیلت دارای سطح مقطعی کم‌تر از ۲۳۰ سانتی‌متر مربع است. اما عرض آن بیش از ۱۵ سانتی‌متر می‌باشد. جهت ساخت انواع تیرآهن، قوطی، ناودانی، سپری و ریل قطار از این محصول استفاده می‌شود.

o        اسلب: سطح مقطع این محصول مستطیلی بوده و دارای ضخامت ۲۳۰ میلی‌متر، عرض ۱/۲۵ متر و طول ۱۲ متر است. در ساخت ورق‌های فولادی از اسلب یا تختال استفاده می‌شود.

در بازار جهانی، رقابت کارخانه‌های تولیدکننده فولاد بر سر میزان تولید و صادرات فولاد است. همین امر سبب می‌شود تا صنایع دیگری مانند حمل و نقل، ساختمان، ماشین‌آلات، معدن و بسیاری از صنایع دیگر در این رقابت درگیر شوند.

در ادامه به بررسی و معرفی کارخانه‌های تولیدکننده فولاد به شکل شمش در ایران می‌پردازیم:

شرکت ذوب آهن اصفهان: این شرکت که لقب مادر صنایع فولاد کشور را از آن خود کرده است، اولین و بزرگ‌ترین کارخانه تولید فولاد ساختمانی در کشور به شمار می‌رود و در حوزه تولید شمش به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده در خاورمیانه شناخته شده است. این مجموعه ظرفیت تولید سالانه ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار تن فولاد خام و مقاطع فولادی را دارد. در این مجموعه پس از تهیه فولاد مذاب، شمش فولادی توسط روش ریخته‌گری مداوم تولید می‌شود.
فولاد خوزستان: این شرکت دومین قطب تولید فولاد خام در کشور بوده و یکی از بنگاه‌های پیشرو اقتصادی کشور به شمار می‌رود. این شرکت از سال ۱۳۶۲ در حومه شهر اهواز مشغول به کار است. فولاد خوزستان اولین شرکت داخلی است که آهن و فولاد را به روش احیای مستقیم و کوره قوس الکتریکی تولید کرد. این مجتمع دارای ظرفیت تولید ۴ میلیون تن در سال بوده و این میزان در پایان فاز چهارم توسعه به ۲/۵ میلیون تن در سال خواهد رسید. بخش فولادسازی این مجموعه متشکل از شش کوره قوس الکتریکی، چهار کوره پاتیلی، دو ماشین دو خطه ریخته‌گری مداوم تختال و سه ماشین شش‌خطه ریخته‌گری مداوم شمش است. ترکیب شیمیایی فولاد این مجموعه حاوی مقادیر کمی فسفر و گوگرد بوده و پایین‌ترین مقادیر ناخالصی‌های غیرفلزی را داراست.
فولاد خراسان: این مجتمع دارای دو کارخانه فولادسازی با ظرفیت تولید سالانه ۴/۱ میلیون تن شمش فولادی است. شمش فولادی این مجموعه به صورت بیلت و با طول ۱۲ متر تولید می‌شود. تکنولوژی تولید در فولاد خراسان توسط کوره احیا مستقیم و پس از آن کوره قوس الکتریکی است.
شرکت فولاد مبارکه اصفهان: مهم‌ترین واحد این مجموعه، بخش فولادسازی و ریخته‌گری مداوم آن است. این مجموعه دارای ۸ کوره قوس الکتریکی ۲۰۰ تنی و ۵ ماشین ریخته‌گری مداوم دو خطه است. تولید سالانه این مجموعه به ۲/۷ میلیون تن تختال می‌رسد.
گروه ملی صنعتی فولاد ایران: شمش فولادی در این مجموعه با استانداردهای روز دنیا تولید می‌شود. در حال حاضر این مجموعه با ظرفیت سالانه ۱ میلیون و ۴۳۰ هزار تن فرآورده‌های فولادی و ۴۳۰ هزار تن شمش فولادی مشغول فعالیت بوده و از صادرکنندگان مهم کشوری نیز محسوب می‌شود. این مجموعه با استفاده از کوره قوس الکتریکی و به روش ریخته‌گری مداوم اقدام به تولید شمش فولادی می‌کند.
مجتمع فولاد آلیاژی ایران: این مجموعه از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان انواع فولاد آلیاژی و مخصوص در ایران و خاورمیانه و یکی از مدرن ترین کارخانجات فولاد آلیاژی دنیا است. کارخانجات فولادسازی، نورد مقاطع سنگین، نورد مقاطع سبک، عملیات حرارتی و تکمیل کاری این شرکت مجهز به پیشرفته‌ترین تجهیزات و برخوردار از بالاترین سطح دانش فنی روز دنیا است، که امکان تولید فولادهای آلیاژی و مخصوص را با بالاترین کیفیت و منطبق با استانداردهای بین‌المللی میسر ساخته است. محصولات این شرکت در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، نیروگاه‌ها، ابزارسازی، ساخت لوازم پزشکی و جراحی، صنایع خودروسازی، ماشین‌سازی، ادوات کشاورزی، صنایع معدنی و سایر صنایع ویژه کاربرد وسیع دارد. شرکت فولاد آلیاژی ایران با ظرفیت تولید سالانه ۵۵۰ هزار تن محصول، یکی از پیشرفته‌ترین تولیدکنندگان فولاد آلیاژی در جهان است که در سال ۱۳۷۸ در شهرستان یزد به بهره‌برداری رسید. این مجموعه نیز مجهز به کوره قوس الکتریکی و ریخته‌گری مداوم است.
نورد فولاد یزد
فولاد صنعت بناب
فولاد نطنز
صنایع فولاد کرمان
ذوب آهن پاسارگاد

لیست تولیدکنندگان فولاد جهان

کشورها و کارخانه‌های تولیدکننده فولاد در جهان بر سر میزان تولید و صادرات فولاد رقابت می‌کنند. در این بخش به معرفی و بررسی بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده فولاد در جهان می‌پردازیم.

شرکت آرسلورمیتال (ArcelorMittal): این ابرشرکت چندملیتی در لوکزامبورگ مستقر بوده و انواع محصولات فولادی را تولید و عرضه می‌کند. این محصولات شامل تختال، ورق، ورق نورد گرم شده، ورق نورد سرد شده، ورق فولاد گالوانیزه، ورق آلومینایز شده، ورق رنگی، شمش، مفتول، میلگرد ساده و آجدار، سیم، میخ، سیم بکسل، نبشی، سپری، ریل، تیرآهن، لوله و پروفیل هستند. این شرکت از پیشرفته‌ترین فناوری‌های فولادسازی بهره می‌برد. در این شرکت مدرن‌ترین روش‌های تولید فولاد در کوره‌های الکتریکی با استفاده از آهن بازیافت شده یا آهن اسفنجی، کوره‌های دمش اکسیژن با استفاده از آهن خام، کوره بلند، روش کورکس و میدرکس استفاده می‌شود. بنابر گزارش‌های مالی منتشر شده، درآمد خالص سال مالی ۲۰۱۸ برای این شرکت ۱/۵ میلیارد دلار بود. این شرکت فولادی در این سال حدود ۵/۹۲ میلیون تن فولاد خام تولید کرده است.
گروه فولادی بائو استیل (China Baowu Steel Group): این گروه پس از آرسلورمیتال، دومین تولیدکننده بزرگ فولاد در جهان محسوب می‌شود. این شرکت دارای یکی از سه خط پیچیده و فوق مجهز فولادی در جهان است. میزان تولید فولاد خام این گروه در سال ۲۰۱۹، ۲۲/۹۵ میلیون تن به ثبت رسیده است. محصولات اصلی تولیدی این شرکت عبارتند از: فولاد ساده کربنی، فولاد زنگ‌نزن، فولاد کربن استیل، فولادهای پیشرفته، قطعات مربوط به صنایع خودرو، لوازم خانگی، پتروشیمی، تولید ماشین‌آلات، انرژی، حمل و نقل، هوافضا و دیگر محصولات فلزی است.
نیپون استیل (Nippon Steel Corporation): این گروه، برترین شرکت فولادسازی ژاپن محسوب می‌شود. نیپون استیل تولیدکننده بیش از صد نوع ورق ویژه صنایع اتومبیل‌سازی با استفاده از صنعت نانوتکنولوژی است. فولاد برقی مورد استفاده در خودرو‌های هیبریدی از دیگر تولیدات این مجموعه است. این مجموعه دارای 7 کوره بلند 100 متری بوده و بالاترین میزان تولید فولاد مذاب در جهان را داراست و از این جهت تعیین‌کننده قیمت ورق ویژه خودرو محسوب می‌شود. تولید فولاد خام این شرکت در سال ۲۰۱۹، حدود ۴۰ میلیون تن بود.
گروه اچ بی آی اس (HBIS Group): عمده تولیدات این واحد بزرگ فولادساز چینی عبارتند از، میله سیمی، صفحات استوانه‌ای سرد، فولاد استوانه‌ای داغ، شمش، ورق‌های گالوانیزه، لوله‌های جوشکاری و محصولات دیگر است. این گروه در سال ۲۰۱۸، با تولید حدود ۴۷ میلیون تن فولاد خام در رتبه چهارم جهانی برترین تولیدکنندگان فولاد قرار گرفت.
پاسکو (Posco): این شرکت کره‌ای در سال ۲۰۱۸ با تولید حدود ۴۳ میلیون تن فولاد خام در رتبه پنجمین فولادساز برتر دنیا قرار گرفت. فولاد گرم کار و سردکار، فولاد زنگ‌نزن، فولاد تخت، کابل برق و کابل استیل از جمله محصولات این شرکت است.
گروه شاگنگ (Shagang Group): این گروه یکی از پنج تولیدکننده بزرگ فولاد چین است. آهن، فولاد زنگ‌نزن و محصولات نیمه ساخته فولاد از مهم‌ترین تولیدات این مجموعه است. این شرکت در سال ۲۰۱۸ با تولید بیش از ۴۰ میلیون تن فولاد خام در رتبه پس از پاسکو قرار گرفت.
فولاد تاتا (Tata Steel): تاتا شرکت فولاد هندی است که در سال ۱۹۰۷ تاسیس شده است. تاتا در سال ۲۰۱۲ به عنوان دوازدهمین شرکت فولادسازی جهان شناخته شد. این شرکت از برترین تکنولوژی ساخت فولاد موسوم به فروشات بهره می‌برد. تولید تجاری با استفاده از این تکنولوژی، نخستین بار در مارس ۲۰۱۶ توسط این شرکت انجام شد. این شرکت آمار تولیدات این شرکت در سه ماه سوم ۲۰۱۹ به شکل این شکل منتشر کرد: ۴ میلیون و ۴۶۰ هزار تن در هند، ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تن در اروپا و ۴۹۰ هزار تن در جنوب شرق آسیا
گروه شرکت‌های شوگانگ (Shougang Group)
آن‌استیل (Ansteel)
شرکت جی اف ای (JFE Holding)